Psychologische Stromingen

Voor dit stuk ga ik een persoonlijke gebeurtenis/ervaring delen en bekijken vanuit verschillende psychologische stromingen. Ik ga een gebeurtenis uit mijn leven pakken en ik hoop dat de lezers hier met respect mee omgaan. Verder hoop ik dat je hier van kunt leren.

De situatie

Om de gebeurtenis op zich te beschrijven moet ik eerst een kleine achtergrond schets tekenen. Ik ben tot eind vmbo erg gepest. Zowel verbaal als fysiek en zowel op school als erbuiten. Pas begin middelbare school begon ik langzaamaan "terug te bijten". De volgende gebeurtenis is dé gebeurtenis waarbij ik terug durfde te gaan bijten en ook mijn eerste voorval als het gaat om vechten, maar ook voor het eerst tegen een groep in durven te gaan. Njah, beetje vaag zo. Laat ik maar door gaan naar de gebeurtenis. 

Gebeurtenis

Ik zat in de eerste klas van het vmbo en we hadden gym. Er was altijd een groepje jongens die mij vanaf begin van het schooljaar al moesten hebben. Maar deze keer gingen ze te ver. We moesten na de gym natuurlijk omkleden en dat deed ik ook. Tot ik erachter kwam dat iemand mijn kleren de douche in had gelegd en de douche aan had gezet. Dit was nog voordat ik het kleedlokaal in kwam. Al snel was het duidelijk dat het één of meerdere van het groepje was die mij steeds moesten hebben. Één specifieke jongen leek er wel heel trots op, dus leek mij dat hij het ook gedaan had. Ze bleven lachen en vonden het erg leuk wat ze hadden gedaan, dit maakte mij alleen maar bozer. Toen begonnen ze ook nog mijn sportbroek uit te trekken om die van me af te pakken, zodat ik "naakt" rond moest lopen. 

Hier pikte ik het niet meer en iets in me "knapte". Het werd als het ware zwart voor mijn ogen en ik duwde de jongen die voor me stond achterover het bankje op de grond. Uit het niets sprong ik over het bankje en ging op hem zitten, met één hand om zijn keel gegrepen en de andere hand in een vuist omhoog. Klaar om hem helemaal af te maken bleef ik zitten. Iets hield me alsnog tegen. Wat ik minder goed merkte is dat de andere drie jongens op mij in  aan het slaan en schoppen waren. In mijn gezicht, maag, rug, benen en armen. Dit merkte ik onbewust, maar trok me hier niets van aan. Nog steeds zat ik hetzelfde, de jongen onder me happend naar adem en ik klaar om toe te slaan. Tot ik door grote handen van de jongen af getrokken werd. Het was de gym docent (en een beer van een kerel). Hij tilde me van hem af en nam me mee. We hebben kort gesproken, hij had namelijk zijn twijfels al of dit daadwerkelijk "mijn schuld" zou zijn. Ook hij wist dat die groep geen lieverdjes zijn en hun waarschijnlijk iets hebben gedaan om dit gedrag van mij te "triggeren". Na uit te leggen wat er gebeurt was hebben de jongens straf gekregen. Ik uiteindelijk ook, omdat het gedrag alsnog niet getolereerd werd. Maar dat was meer procedure dan iets anders, want mijn bestraffing was stukken minder dan die van de groep jongens.

Nou, dat is dus de situatie. Het gaat hier vooral om mijn gedrag vanaf het moment dat ik "knapte". Dit gedrag (inclusief situatie en gehele gebeurtenis) ga ik bekijken vanuit een aantal psychologische stromingen.

Psychoanalyse

Als we spreken over psychoanalyse, hebben we het over Siegmund Freud. In de psychoanalyse maken we onderscheid in je bewustzijn. Je hebt je bewustzijn (ego), maar ook je onderbuwste. Deze onderscheiden we in je Super-Ego en je ID (onderbewuste kwade en lust).
Als we mijn situatie bekijken vanuit de psychoanalyse komen we op een paar punten. Als eerst bekijken we het punt dat ik "door het lint ging". Dat was het moment dat ik de jongen die voor me stond achterover duwde, op hem sprong en hem bij zijn keel pakte met mijn andere hand in een vuist boven mij hield. Dat moment had ik mezelf niet meer onder controle en nam dus het onbewuste het van me over, namelijk het ID. Waarom het ID? Omdat ik kwade bedoelingen had, ik wou hem pijn doen. Misschien zelfs moordneigingen. Ik wou hem op zijn minst iets aan doen, daarom zeg ik dat dit vanuit mijn ID kwam. Maar, op een of andere manier zette ik mijn actie niet door. Mijn Ego nam snel genoeg weer controle om op zijn minst de jongen niet te slaan, al was dat wel een enorm twijfel moment voor mij. Ik werd me dus wel bewust wat ik aan het doen was en ging niet verder. Toch bleef ik zitten, mijn linker hand nog steeds om de keel van de jongen en ik bleef knijpen. Dit kwam waarschijnlijk nog uit mijn ID, het voelde als een soort "trans". Denk ook wel dat het gepaard ging met een stoot adrenaline, aangezien er drie personen op mij in stonden te slaan en schoppen en ik daar niet veel van merkte. Pas op het moment dat de docent mij van de jongen af trok kwam ik weer helemaal bij, uit mijn trans. Dit is het moment dat mijn Ego weer volledig controle nam over mijn gedrag. Ik wist toen ook pas echt wat er gebeurt was en dat was niet al te fijn.

Behaviorisme

Bij behaviorisme zegt men dat alles wat je doet, voelt en denkt "aangeleerd" is. Alles komt dus uit nurture en je hoeft niet naar nature te kijken. 

Als we mijn situatie bekijken betekend dit dus dat ik ergens gezien, gelezen of gehoord zou hebben dat je moet vechten als iemand jou niet behandeld zoals jij dat wilt. Dit gedrag zou ik afgekeken hebben en in deze situatie toegepast hebben. Omdat ik nooit eerder gevochten had heb ik niet geslagen, omdat ik niet goed wist hoe dat te werk zou gaan. Maar, zelfs het reflex van de jongen achterover duwen en op hem springen is een gedrag wat ik uit omgeving opgevangen zou hebben.

Eugenese beweging

Bij de eugenese beweging gaat alles om erfelijkheid. Alles valt te erven, dus ook intelligentie, agressiviteit, socialiteit etc. Als we vanuit deze beweging kijken zou het betekenen dat ik vechten heb ge-erft. Alleen omdat ik nooit eerder had gevochten ook iets terughoudend in me zit. Het feit dat ik agressief werd en een jongen aan viel zou ik ge-erft hebben.

Humanisme

Binnen het humanisme hebben we drie verschillende stromingen. Humanisme is wel allemaal situaties en gedragingen kijken op een positieve manier.

De eerste die we gaan bekijken is de stroming van Maslow. Maslov heeft de Piramide van Maslow ontwikkeld. Dit is een piramide waarin behoeftes staan beschreven in verschillende niveaus. Je kan pas door naar het volgende niveau als je voldoet aan alle behoeftes van jou niveau en alles eronder. Het begint bij de basis biologische behoeftes en eindigt bij zelf-ontplooiing.

Als we mijn situatie bekijken vanuit de theorie van Maslov moet ik mijzelf in die tijd in een niveau van de piramide plaatsen. Zover ik me kan herinneren ging het thuis wel goed, mijn moeder en ik hadden af en toe ruzie, maar niet meer dan "normaal". Ik had thuis gewoon de drie R's en alle basis biologische behoeftes. Het derde niveau is daarom denk ik waar ik zat: Sociale Behoefte. Niet dat ik geen sociale contacten had, maar erg schaars. En ik werd vooral op school niet gewaardeerd door mede leerlingen, zoals te zien in mijn situatie. Ik had mijn plaats dus niet in de groep en werd steeds weer omlaag getrokken door het pesten. In deze situatie was ik het zat en was ik bereidt te vechten voor mijn plaats in de groep.

De tweede humanistische stroming die we gaan bekijken is die van Rogers. Hij zegt dat elk mens een goede en gezonde kern heeft en dat ieder mens ernaar streeft om het beste van zijn leven te maken wat ze kunnen. In de therapieën ga je ook niet kijken naar het probleem, maar naar wat je wel kan en wat er goed aan je is.

Als we mijn situatie vanuit deze stroming bekijken zou je zeggen dat ik zeker probeer te streven naar een beter bestaan en daardoor het gevecht aan ging. Maar, dit weet ik en kijken we hier dus niet naar. We kijken naar de positieve dingen. Het was positief van me dat ik na zo lange tijd terug durfde te vechten in plaats van over me heen te laten lopen. Ook was het erg goed dat ik uiteindelijk niet heb geslagen. Achteraf heb ik het goed gedaan om niet tegen de docent in te gaan en toch mijn straf te accepteren en te begrijpen dat het niet de bedoeling is dat ik vecht.

De laatste stroming binnen het humanisme is de theorie van Gordon. Deze theorie gaat uit van gelijkwaardigheid in relaties. Het benadrukt effectieve communicatie en oplossingsgerichte conflicthantering en de win-win principe staat centraal.

Deze theorie bestaat uit vijf onderdelen en we gaan met mijn situatie kijken of we door die vijf onderdelen kunnen gaan.

Als eerste het gedragsraam, hiermee kijken we vanuit de begin situatie wie nou het probleem heeft. Hiervoor ga ik kijken naar mezelf en de ander. De situatie was dat mijn kleren de douche in gelegd waren en de douche ook aangezet werd. Dit vond ik niet leuk. Dat betekend dus dat ik dus een probleem heb.

Hierna zou ik moeten communiceren. Kijk, hier ging het al fout. Dit heb ik niet gedaan. Ik ben boos geworden en agressief geworden. Ik heb één van de jongens aangevallen in plaats van te communiceren over wat er gebeurt was, mijn gevoel bij hen te leggen en er samen uit te komen. Hier dacht ik niet eens aan, maar als we kijken vanuit deze stroming zou ik dit wel gedaan moeten hebben. Als deze situatie "vers" was zouden we dit alsnog kunnen doen. Ik zou de groep jongens alsnog kunnen vertellen waarom ik het een probleem vond en dan vooral vanuit de IK-vorm. Want dat is de derde onderdeel van deze stroming. Vervolgens zou dit waarschijnlijk een emotioneel heftige situatie geworden zijn, want voor mij is het dus emotioneel. En zou iedereen vanuit de IK-vorm praten. En als laats zou het conflict opgelost worden, want elk conflict is op te lossen. Het gedragsraam is hiervoor een instrument.

Positieve psychologie

Als laatste behandelen we de positieve psychologie. Hierin ga je uit vanuit het positieve in mensen en dan met nadruk op talenten en het ontwikkelen daarvan. Iedereen heeft talenten en kan die positief benutten.

Ik weet niet heel goed hoe ik dit in deze situatie kan beschrijven, maar ik ga mijn best doen.

Je zou kunnen zeggen dat ik bepaalde talenten ingezet zou hebben met deze situatie. Misschien is het een talent op zich om zo lang geduld te hebben voordat je überhaupt iets terug gaat doen. Al weet ik niet zeker meer of ik gewoon geduld had of dat ik gewoon bang was. Wel heb ik iets in me gebruikt om los te komen uit dit proces, iets gedaan waardoor ik niet zomaar meer over me heen liet laten lopen. Ik ben altijd een vechter geweest en sinds dien ben ik blijven vechten. En dan bedoel ik moraal gezien, dus niet letterlijk. Sinds die situatie ben ik blijven vechten voor mezelf, iets wat altijd in me zat en toen op een ongelukkige manier eruit kwam. Ik denk dat je op deze manier moet kijken vanuit de positieve psychologie.